Precies drie jaar geleden was ik somberder dan ooit. Ik kreeg medicatie, maar net toen het iets beter leek te gaan kwam er in het najaar een tweede, diepere dip. Of het daadwerkelijk slechter ging dan voor de medicatie weet ik niet, maar de teleurstelling had ongetwijfeld een negatief effect. It’s the hope that kills you zeggen ze in het Engelse voetbal: hoop doet je de das om.
De opluchting was groot toen de arts kwam met een diagnose. Ik wist wat er aan de hand was, wat we eraan gingen doen, en wie me zou helpen om er doorheen te komen. Afgelopen dinsdag voelde ik iets soortgelijks: teleurstelling over de tweede coronagolf, maar ook opluchting omdat er nu tenminste duidelijkheid was. Maar wat ik dinsdag miste, was iemand die ons bij de hand nam. Overduidelijk was dat we ons gedrag weer moeten aanpassen, en dat dat met z’n allen moet, maar hoe houden we dat vol?
Gek, want als economen iets te weten zijn gekomen de afgelopen jaren, is het dat de rationele homo economicus niet bestaat. De mens wordt geregeerd door emoties, en zijn rationaliteit staat of valt bij zijn vermogen gezond met die emoties om te gaan. Neem stress: het stresssignaal op zich is niet slecht. Hij beschermt ons tegen extern onheil, maar wordt problematisch als we het negeren. Aanhoudende stress brengt je darmen in de war, laat aderen dichtslibben en haalt gemakkelijk 10 punten van je intelligentie af.

De oplossing, volgens Yale-hoogleraar Marc Brackett, is emotionele geletterdheid: de vaardigheid gezond met onze emoties om te gaan. Net als lezen en schrijven kunnen we dat niet vanzelf, onze ouders en onderwijzers moeten ons dat leren.
En daar gaat het vaak mis. Neem de onbestemde gevoelens die de nieuwe maatregelen en de constante influx van nieuwsberichten oproepen. Kunt u zeggen wat het precies is? Angst, of woede misschien, of woede die stiekem angst is dat er iets met je geliefden gebeurt?
Om te voorkomen dat we in 2021 massaal in een burn-out terechtkomen, moet minister De Jonge aan de bak met onze mentale gezondheid. Zet bij de persconferenties een emotionele equivalent in van de doventolk, bijvoorbeeld. Of deel in de corona-app wetenschappelijk bewezen methodes om je zenuwstelsel tot rust te brengen: een ademhalingsoefening, een rondje wandelen, lachen totdat het snot je neus uit komt.
Of mijn eigen aanpak om de crisis te bezweren: een potje janken, om alles, en om niets in het bijzonder. Succes is verzekerd bij een filmpje uit 2013 van een vol Liverpoolstadion, dat arm in arm en uit volle borst meezingt met You’ll never walk alone.