Loopt een introvert een klooster binnen
‘Welkom zusje,’ zegt de gastenzuster met een knipoog als ze me alleen laat in mijn cel. Ik kijk uit op de besloten binnentuin van de abdij, en hoor alleen een merel praten. Naar deze stilte heb ik verlangd, als een hert naar koele waterstromen.
De afgelopen weken nam de vermoeidheid toe. Was meneer Sennema dolblij dat hij weer afspraken buiten de deur had, ik wilde het liefst de stilte van de lockdown nog even vasthouden. Tegelijk moest ik mezelf loszingen van computerscherm en Zoom, en van de huisgenoten met wie ik in deze drie maanden was gaan versmelten.
Dat ik koos voor een paar dagen klooster vond mijn man nogal exotisch. ‘Ze is introvert,’ legde hij trots uit aan zijn collega-consultants, ‘dus ze krijgt energie van alleen zijn.’ Verbazing alom, als ik hem mag geloven.
Als verlegen kind leerde ik assertief te zijn en ‘mezelf te overwinnen’. Ik werd een actieve student en in mijn werkende leven deed ik zelfs alsof ik proactief was, een teamspeler, want dat hoorde zo. Elk weekend was ik uitgeput, en afgaande op verhalen van collega’s die er ook in het weekend nog een leven op nahielden, hoorde dat niet zo.
‘Je bent gewoon introvert,’ zei de zoveelste therapeut nuchter. Ik huiverde, zag asociale muurbloempjes voor me, of nog erger: mensen die bij het minste of het geringste hun grenzen aangaven. Ze lachte met mild leedvermaak. ‘Stel je vóór!’
Ze beschreef hoe bij introverten prikkels harder binnenkomen, hoe ze energie krijgen van afzondering, terwijl extraverten juist opladen in gezelschap. Ze legde uit dat introverten van oudsher belangrijk zijn in een groep: ze zien details, verbanden en gevaren waar anderen overheen kijken in hun resultaatgerichtheid.
Toch is introversie nog steeds de schlemiel van de persoonlijkheidskenmerken. Waar extraversie de norm is, wordt introversie – bijvoorbeeld bij de veelgebruikte persoonlijkheidstest Big 5 – geassocieerd met antisociaal gedrag. Hoe extraverter je je gedraagt, hoe beter je bent als mens.Dat is niet alleen onzinnig, maar ook het recept voor burnouts en depressies. Een beetje mildheid en begrip voor de introverte collega (of voor onze eigen introverte trekken) kunnen ons een hoop ellende en ziektekosten besparen.
Tot het zover is zijn een paar dagen klooster – waar stilte, rust en introspectie de norm zijn – best aan te raden. Tijdens de laatste Vespers van mijn verblijf bid ik:
geef ons heden rust in ons dagelijks werk;
geef ons een plek waar we ongestoord van nut kunnen zijn;
en bovenal: geef hun begrip, ook als we de vrijdagmiddagborrel weer eens overslaan.
Hilde Sennema is freelance schrijver en bedrijfshistoricus, verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Reageer via columnist@fd.nl.